Zwerfafval op strand

Informatie over strandafval is onder meer van belang voor de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM) en OSPAR. In de KRM zijn hoeveelheden, samenstelling, verspreiding en bronnen van zwerfvuil op stranden onderdeel van de indicatoren.

Inhoud:

Informatiebehoefte

Afval op het strand is een van de mariene afvalindicatoren, en heeft binnen OSPAR de status van Descriptor. Dit betekent dat de OSPAR-lidstaten rond de Noordzee zich eraan hebben verbonden om deze indicator te monitoren en te beoordelen voor OSPAR en KRM.

Het doel van de monitoring is inzicht te krijgen in de hoeveelheid, samenstelling en herkomst van het afval. Daarmee wordt de omvang van het probleem in kaart gebracht. En er kan worden getoetst of bestaande maatregelen effectief zijn en of aanvullende maatregelen nodig zijn.

Afval op strand

Meetstrategie

4 vaste stranden langs de Nederlandse kust worden sinds 2002 4 maal per jaar onderzocht op het voorkomen van afval. Al het aangetroffen afval wordt volgens een internationaal afgestemd protocol geteld en geclassificeerd. De tellingen worden uitgevoerd door Stichting de Noordzee in opdracht van Rijkswaterstaat.

De stranden zijn verdeeld in een stuk van 100 m en een stuk van 1 km en lopen beiden van de achterrand van het strand (landzijde) tot aan de waterlijn. Op het 100 m-stuk wordt al het afval < 50 cm genoteerd, en op het 1 km-stuk alleen het afval > 50 cm.

De monitoring van de 1 km-stukken strand is in 2016 gestopt, en op de 100 m-stukken strand wordt sindsdien al het afval genoteerd (ongeacht de afmeting).

Locaties

De huidige 4 vaste stranden zijn:

  1. Terschelling (NL4)
  2. Bergen aan Zee (NL1)
  3. Noordwijk (NL2)
  4. Veere (NL3)
Meetlocaties werfafval op strand

Figuur: meetlocaties van het meetnet zwerfafval op stranden

Frequentie en periode

  • 1e ronde: januari
  • 2e ronde: april
  • 3e ronde: midden juni/midden juli
  • 4e ronde: midden september/midden oktober

Zie voor meer informatie de rapportages in de rechterkolom van deze pagina.

Kwaliteit

De kwaliteit wordt geborgd door internationaal afgestemd voorschrift.

  • OSPAR 2010. Guidelines for Monitoring Marine Litter on the Beaches in the OSPAR Maritime Area.
  • OSPAR 2010. Photoguide for Monitoring Marine Litter on the Beaches in the OSPAR Maritime Area 100m.

Databeheer en ontsluiting

De data vanaf 2001 tot en met nu heeft Rijkswaterstaat opgeslagen in DONAR/WADAR. Vanuit die database zijn de data voor het publiek beschikbaar gemaakt via Waterinfo.

Dataformat

De database van de 100 m- en 1 km-monitoring bestaat uit de volgende essentiële kolommen (minder relevante kolommen worden hier niet beschreven):

Omschrijving kolommen in de dataset
Kolom Omschrijving
LOC

Een unieke DONAR/WADAR locatiecode per strand

  • TERSLGSAM = Terschelling
  • BERGAZSAM = Bergen aan Zee
  • NOORDWKSAM = Noordwijk
  • VEERESAM = Veere
DATUM De datum van de monitoring in het format JJJJMMDD
TIJD De tijd in het format UUMM
PAR

De codering van OSPAR voor het type afval in het format beginnend met OSPAR_(gevolgd door een unieke code)

Let op: Vanaf 2010 zijn er wijzigingen opgetreden in de codering t.o.v. de periode 2002-2009. zie:

  • Baggelaar, P.K. en E.C.J. van der Meulen. Evaluation and fine-tuning of a procedure for statistical analysis of beach litter data. N.a.: AM_Icastat.
  • BM 17.16 OSPAR Beacht Litter Monitoring in the Netherlands 2011-2016.pdf
WAARDE Aantal stuks afval per 100 m
EHD Eenheid, weergegeven als aantal per 100 m (n/hm)
GBD

Gebied

  • HOLLSKT =Hollandse kust
  • VOORDTA = Voordelta
  • WADDKT = Waddenkust
LOC:COORDSRT

Soort Coördinaat

RD = Rijksdriehoekstelsel

LOC:X X-coördinaat weergegeven in centimeter
LOC:Y Y-coördinaat weergegeven in centimeter
PLT:X X-coördinaat weergegeven in centimeter
PLT:Y Y-coördinaat weergegeven in centimeter
ANI

Opdrachtgevende instantie

RWSMON_AFVL = RWS monitoring Afval

BMI

Bemonsterende instantie

EXT.STICHTNOORDZ = externe partij Stichting de Noordzee


Jaarrapportages

Hier vindt u de jaarrapportages over zwerfafval op stranden: