Vogels

Vogels in de rijkswateren worden in samenwerking met het ministerie van Natuur Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LVVN) en Sovon geteld. Het gaat om zowel het aantal broedparen als het aantal trek/winter vogels.

Inhoud:

Informatiebehoefte

TMAP en OSPAR stellen geen aanvullende eisen aan gegevensinwinning naast die voor de Vogelrichtlijn en voor de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM). Afspraken in OSPAR zijn overgenomen in de KRM en kregen daarmee een wettelijk karakter. De eisen van de Vogelrichtlijn voor de Noordzee zijn opgenomen in de KRM.

Operationele eisen

Per Natura 2000-gebied zijn gegevens nodig over de omvang van populaties en over omvang, kwaliteit van het leefgebied. Voor leefgebied bestaan geen duidelijke eisen (wel in PAS-gebieden).

Frequentie: voor N2000 gebieden minimaal eens per 6 jaar. Aanvullende eisen over frequentie zijn niet formeel bepaald. Rijkswaterstaat meet jaarlijks.

Balts van de Grote stern

Meetstrategie

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en het ministerie van LVVN hebben afspraken gemaakt over verdeling van de verantwoordelijkheid en kosten voor water- en broedvogelmonitoring in de rijkswateren. LVVN is opdrachtgever voor de vogel- en broedvogelmonitoring in de Waddenzee.

Een overzicht van de meetstrategie voor vogels staat in een samenvattende tabel.

Startjaar

Tellingen IJsselmeer en Markermeer, Delta sinds 1975/1976, rest vanaf jaren tachtig, uitbreiding Noordzee vanaf 2015.

Eigendom, databeheer en -ontsluiting

Het landelijk Watervogelmeetnet en het Landelijk Broedvogelmeetnet zijn meetnetten van de Overheid. Sovon Vogelonderzoek Nederland coördineert in opdracht van de Overheid de tellingen en inventarisaties. Sovon beheert en analyseert de data en rapporteert jaarlijks over deze meetnetten.

De meeste gegevens van deze meetnetten worden door vrijwilligers en terreinbeherende organisaties ingewonnen. Data van gebieden die zeer complex zijn, gebieden in regio's waar weinig vrijwilligers beschikbaar zijn of gebieden waar inzet van schepen of vaartuigen noodzakelijk is, worden door of in opdracht van de Overheid ingewonnen. Alle gegevens samen vormen de basis van deze  landelijke meetnetten. Data die door derden worden ingewonnen, zijn geen eigendom van de Overheid. De Overheid mag al deze gegevens wel gebruiken voor het vaststellen van de populatieomvang van vogelsoorten en het berekenen van trends. Maar ze mag deze niet op teltraject-, of telgebiedniveau ontsluiten of doorleveren.

Geaggregeerde gegevens worden door Sovon Vogelonderzoek Nederland geleverd aan de NDFF. De data van de gebieden in beheer bij Rijkswaterstaat zijn via de viewer ontsloten.

De ontsluiting van alle opgewerkte vogeldata/informatie (dus niet alleen i.o.v. RWS)  verloopt via Sovon. Deze informatie vind u op het tabblad Vogelinfo op Sovon en is verdeeld  naar landelijke data per vogelsoort (verspreidingskaart, trendgrafiek en seizoensverdeling) en naar Natura 2000-gebieden (aantallen broedvogels en winter- en trekvogels vanaf respectievelijk 2012 en 2010). De aantallen van de Natura 2000-gebieden kunt u inkijken én downloaden. De landelijke gegevens kunt u alleen inkijken.

Rosse grutto's en Bonte strandlopers in het voorjaar in de Waddenzee


Downloads data

De vogeldata zijn te downloaden via de viewer van waterinfo-extra

Jaarlijkse rapporten

Voor de verschillende gebieden worden jaarlijks rapporten geschreven met uitleg over de telmethodes, de eerste resultaten en soms aanvullende analyses (trends, verspreidingskaarten).

Voedselgroepen in N2000-gebieden

Watervogels in voedselgroepen voor N2000-gebied IJsselmeer - taartdiagram

Voor Natura 2000 worden ook data-analyses uitgevoerd naar groepen vogels met bepaald type voedsel. Voorbeelden zijn schelpdier eters en graseters. Hiervan wordt de (relatieve) trend en verdeling bepaald per N2000-gebied.