Waterkwantiteit

Inhoud:

• Waarom meten we waterkwantiteit?
• Informatieverzamelstrategie
  • Wat is LMW?
  • Het LMW levert waterkwantiteitsgegevens
  • Het LMW levert ook waterkwaliteitsgegevens
  • Het LMW levert meteorologische gegevens
• Waar kan ik de data vinden?

Waarom meten we waterkwantiteit?

De belangrijkste gebruiksdoelen waarvoor informatie over waterkwantiteit wordt gebruikt zijn:

• Waterberichtgeving bij hoogwater, laagwater en hoge watertemperaturen
• Bediening van stormvloedkeringen maar ook sluizen, stuwen, keersluizen regelwerken en bruggen
• Scheepvaartbegeleiding naar grote zeehavens maar ook naar regionale havens voor de binnenvaart en recreatievaart
• Operationeel waterbeheer zoals peilbeheer, afvoerverdeling, zoutbeheer, watertemperatuurbeheer
• Nakomen van (inter)nationale verplichtingen
• Vastleggen van karakteristieken, statistieken en trends van watersystemen
• Operationeel gebruik in modellen maar ook voor de validatie, calibratie en ontwikkeling van modellen
• Bepalen van vrachten van verontreinigingen en sedimentlast
• Grote onderzoeksprojecten

Voor al deze doelen is bepaald op welke locaties welke parameters nodig zijn en welke eisen aan de metingen gesteld worden. Zie ook het Progamma van Eisen in de rechterkolom op deze pagina

Een deel van deze processen en bijbehorende informatievoorziening is missiekritiek. Op die onderdelen worden dan ook hoge eisen gesteld aan de beschikbaarheid en nauwkeurigheid.

De gegevens worden in eerste instantie ingewonnen voor de genoemde primaire processen van Rijkswaterstaat. Daarnaast worden de gegevens ook gebruikt door waterschappen, universiteiten, ingenieursbureaus, havenbedrijven en het grote publiek.

Informatieverzamelstrategie

Het merendeel van de waterkwantiteitsgegevens wordt geleverd door het Landelijk Meetnet Water (LMW). Dit betreft gegevens die via vaste meetopstellingen geautomatiseerd binnen hooguit enkele minuten na meting bij de gebruikers zijn. Het LMW levert ook waterkwaliteitsgegevens (o.a. chloride en watertemperatuur), meteorologische gegevens en dient als distributiesysteem voor modelverwachtingen. Het gaat altijd over informatie die nodig is voor het primaire proces van Rijkswaterstaat. Het LMW verzamelt de gegevens door zelf metingen uit te voeren of door gegevens op te halen van objecten zoals sluizen en stuwen, bij ketenpartners zoals de waterschappen en havenbedrijven of in het buitenland. Naast de levering door het LMW worden waterkwantiteitsgegevens ook ingewonnen door varende metingen. Het gaat dan vooral over:

• Afvoermetingen in bijzondere situaties zoals hoogwater op de Rijn en Maas;
• Afvoermetingen om QH/Qf-relaties te onderhouden;
• Zoutmetingen in situaties bij dreigende verzilting.

Wat is het LMW?

Het Landelijk Meetnet Water is een meetnet van meer dan 450 meetstations. Hiermee verricht LMW metingen op de Noordzee, Waddenzee, estuaria, rivieren, meren en kanalen. Ook biedt het LMW de volledige technische infrastructuur voor inwinning, validatie, verwerking en distributie en levert daarmee de resultaten aan diverse belanghebbenden binnen en buiten RWS. Er kunnen drie thema’s onderscheiden worden van de ingewonnen gegevens: waterkwantiteit, waterkwaliteit en meteorologie. Daarnaast kan het LMW worden gebruikt als meetinfrastructuur en distributiesysteem voor metingen en verwachtingen van derden. Als er een (tijdelijke) meetbehoefte bestaat binnen een project kan ook van de bestaande meetinfrastructuur gebruik worden gemaakt. Het aantal meetlocaties van het LMW wordt momenteel geoptimaliseerd in een optimalisatiestudie.

Het LMW levert waterkwantiteitsgegevens

De waterkwantiteitsgegevens uit het LMW bevat informatie over waterstanden, golfhoogte en – richting, stroomsnelheden en –richting en afvoeren. Deze informatie wordt geleverd over verschillende frequentie intervallen, als real-time waarnemingen en verwachtingen, op werkelijke en berekende (tussenliggende) locaties.

Het LMW levert ook waterkwaliteitsgegevens

De waterkwaliteitsgegevens uit het LMW bevat onder meer informatie over zuurstofgehalte, geleidendheid, watertemperatuur, zoutgehalte en troebelheid. Deze informatie kan in principe worden geleverd over verschillende frequentie intervallen, als real-time waarnemingen en verwachtingen, op werkelijke en berekende (tussenliggende) locaties.

Het LMW levert ook meteorologische gegevens

De meteorologische gegevens uit het LMW bevatten onder meer informatie over wind, zicht/wolkenbasis, luchttemperatuur, luchtdruk, relatieve luchtvochtigheid en dauwpuntstemperatuur. Deze informatie wordt geleverd over verschillende frequentie intervallen, als real-time waarnemingen en verwachtingen, op werkelijke en berekende (tussenliggende) locaties. Op het gebied van de meteorologie wordt nauw samengewerkt met het KNMI. Het KNMI is een belangrijke klant, medegebruiker van een deel van de meetpunten op de Noordzee en leverancier van de meteorologische instrumenten die in het LMW worden toegepast. Zowel KNMI als Rijkswaterstaat leveren instrumenten die door de eigenaren van de platformen (oliemaatschappijen, verplichting uit de Mijnbouwwet) worden toegepast. Daarnaast is het KNMI leverancier van verwachtingen. Rijkswaterstaat maakt ook gebruik van de gegevens uit het KNMI meetnet.

Figuur: Globaal overzicht van de Rijkswaterstaatsen externe Locaties in het LMW

Waar kan ik de data vinden?

De data van LMW worden met een frequentie van 10 minuten gemeten en zijn ook met die frequentie te downloaden. Alle data van LMW kunt u vinden in Waterinfo.

Op de site Waterinfo heeft u de mogelijkheid om een kaart te tonen met meetpunten en vervolgens een meetpunt aan te klikken. Zo verschijnt er een trendgrafiek over de periode die u zelf kiest. U kunt kiezen voor veel gevraagde parameters ('tabblad Publiek') of voor minder vaak gevraagde parameters ('tabblad Expert'). De data van de getoonde grafiek kunt u met een button rechtsboven downloaden.

Van de volgende parameters kunt u grafieken tonen:

• Publiekstabblad met LMW-metingen:
  • Waterhoogte
  • Wind
  • Golfhoogte
  • Watertemperatuur (uit LMW - niet uit het chemisch meetnet)
  • Luchttemperatuur
  • Astronomisch getij
  • Stroming
  • Waterafvoer
  • Zoutgehalte
• Expertkaarten:
  • Waterhoogte
  • Afvoer
  • Golven:
    • Golfhoogtes (op verschillende manieren uitgedrukt)
    • Golfperiodes
    • Golffrequenties
  • Stroming: richting en snelheid
  • Watertemperatuur
  • Lucht:
    
    • Temperatuur
    • Luchtdruk
    • Meteorologisch zicht

Daarnaast heeft u in het openingsscherm van  Waterinfo de mogelijkheid voor 'download meer data'. Hiermee kunt u een downloadvraag op maat (periode, locaties, parameters) indienen. U krijgt dan per mail een link om deze data te downloaden. De omvang van deze download is beperkt; let dus op met het opvragen van lange tijdreeksen (met een frequentie van 10 minuten!).

Data van de varende metingen kunt u alleen opvragen bij de Servicedesk Data van Rijkswaterstaat.