Monitoring
Voor het programma Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL) zijn in de zoete en zoute Nederlandse rijkswateren een morfologisch, waterkwantiteit, chemisch, biologisch (inclusief zwemwater) en een afval meetnet ingericht. De data van het MWTL-monitoringprogramma worden gebruikt voor operationeel waterbeheer, bepalen trends, toetsing aan normen en het leveren van nationale en internationale rapportages.
Ook emissiedata worden op structurele basis verzameld, maar vallen niet onder het MWTL-programma.
Tot slot hebben we data over onze 'waterstaatkundige objecten' (gemalen, sluizen, ...). Voorbeelden van deze data zijn de ligging van het object of de prestaties van de objecten (zoals het dagelijks debiet van een gemaal).
Op deze pagina
De informatiecyclus
Rijkswaterstaat hanteert bij het plannen en uitvoeren van de monitoring de zes stappen in de informatiecyclus (ook wel monitoringcyclus genoemd). Deze stappen moeten doorlopen worden om als laatste stap de data en informatie beschikbaar te stellen. Zonder in te gaan op de verschillende stappen mag duidelijk zijn dat de eerdere stappen in de cyclus de data en informatie op het eind van de cyclus bepalen. De data die Rijkswaterstaat op deze site site ontsluit zijn bedoeld om de informatiebehoefte van Rijkswaterstaat te vervullen, maar kunnen mogelijk ook elders van nut zijn.
Rijkswaterstaat Standaard Voorschriften
Voor het uitvoeren van metingen hanteert Rijkswaterstaat de Rijkswaterstaat Standaard Voorschriften (RWSV's). De RWSV's zijn regels voor het nemen van monsters in het kader van het programma Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL). De voorschriften beschrijven ook hoe bemonstering- en meetapparatuur onderhouden moet worden.
De voorschriften gelden voor onze eigen diensten, maar ook voor externe partijen die in opdracht van Rijkswaterstaat metingen uitvoeren. De RWSV's zijn overigens ook geschikt voor het nemen van monsters buiten het MWTL-programma.
Hier kun je verschillende RWSV's vinden.
Een overzicht van de monitoringsmeetnetten
Morfologie
Rijkswaterstaat verzamelt gegevens over de ligging van de (onder)waterbodem van de grote rivieren en kanalen, van de ruime binnenwateren als Waddenzee en IJsselmeer, inclusief de droogvallende- of ondiepe delen als platen en oevers. Op de Noordzee verzamelt Rijkswaterstaat deze informatie hoofdzakelijk in de zeetoegangsgeulen en in de 12 mijls-zone. Daarnaast verzamelt Rijkswaterstaat hoogte informatie over de primaire waterkeringen (Kust) in beheer bij Rijkswaterstaat.
Waterkwantiteit
Op meer dan 450 locaties langs de kust en in rivieren, kanalen en meren verzamelen we informatie over de waterkwantiteit. We meten onder meer het waterpeil, de waterafvoer, de golfhoogte en de stroomsnelheid. In samenwerking met het KNMI meten we onder andere ook de wind, bewolking en luchtdruk.
Chemie
Om te onderzoeken of het water voldoende schoon is meten we een groot aantal verontreinigende stoffen. Dat doen we in het water, zwevend stof, de waterbodem en in organismen. Zo kunnen we toetsen of we aan de normen voldoen en hoe de trend zich in de tijd ontwikkeld. Ook meten we een aantal biologische effecten die mogelijk door verontreinigende stoffen worden veroorzaakt. Denk aan visziektes en geslachtsverandering bij slakken.
Biologie
Om de ecologische kwaliteit van de rijkswateren in de gaten te houden meten we al vanaf 1992 structureel een groot aantal soorten planten en dieren. Dit betreft de hele voedselketen; van alg tot zeehond. Hiermee voldoen we ook aan internationale verdragen.
Zwemwater
Voor de controle van de waterkwaliteit op zwemwaterlocaties heeft Rijkswaterstaat ook een meetnet. De overheid gebruikt deze data mede voor het informeren van het publiek over de eventuele risico's voor zwemmers.
Zwerfafval
Vervuiling van water door afval, zoals plastic, en de effecten daarvan, krijgt zowel in nationaal als internationaal beleid steeds meer aandacht. Om te voldoen aan internationale verplichtingen heeft Rijkswaterstaat ook een zwerfafvalmeetnet opgezet.
Emissies
Rijkswaterstaat streeft naar schoon water. Om hier aan te voldoen is ook inzicht nodig in de belasting van de rijkswateren door verontreinigende stoffen. We meten daarom wat bedrijven, die een lozingsvergunning hebben, lozen op ons watersysteem. Daarnaast berekenen we andere bronnen van vervuiling zoals atmosferische depositie of voorbelasting uit de buitenlandse rivieren.
Waterstaatkundige objecten
Naast informatie over het water hebben we ook data over onze 'waterstaatkundige objecten' (gemalen, sluizen, ...). Voorbeelden van deze data zijn de ligging van het object of de prestaties van de objecten (zoals het dagelijks debiet van een gemaal).
Achtergrond informatie Kaderrichtlijn Water
Rijkswaterstaat Standaard Voorschriften
Hier vindt u de volgende standaarden voor metingen door of voor Rijkswaterstaat:
Zie ook
Op Waarneming.nl worden waarnemingen van vrijwilligers van vogels, vissen en andere diersoorten bijgehouden.