Gebruik van data

Om de gegevens van Rijkswaterstaat te downloaden en te gebruiken heeft u wat achtergrondkennis nodig hoe Rijkswaterstaat tegen gegevens – ook wel 'data' genoemd – aankijkt.

Inhoud:

Verschil data en informatie

Op deze site worden data beschreven en beschikbaar gesteld (zie tabblad Download data). Worden de data statistisch geanalyseerd of anderszins opgewerkt dan ontstaat 'informatie'. Zo noemen we de waterstanden die iedere 10 minuten gemeten worden bij Hoek van Holland data. Wordt hier een daggemiddelde waarde of een overschrijdingskans van berekend, dan noemen we dat informatie. We meten ook de waterkwaliteit, door bijvoorbeeld de concentratie cadmium op een puntlocatie te meten (vaak 12 keer per jaar). Deze metingen over 1 jaar worden via een bepaalde berekening getoetst aan Europese waterkwaliteitsnormen. De uitkomst van de berekening noemen we 'informatie' en de 12 individuele metingen noemen we 'data'.

Op deze site kunt u data van Rijkswaterstaat downloaden (zie tabblad Download data). Op het Tabblad Overige links vindt u links naar sites met informatie over de watersystemen van Rijkswaterstaat.

Naar: J.G. Timmerman (2011) Bridging the water information gap; structuring the process of specification of information needs in water management. PhD-thesis

Samenhang Waterinfo en Waterinfo Extra

Waterinfo is de internetsite van Rijkswaterstaat om de (meeste) waterdata te bekijken en te downloaden. Dit is een hoogwaardige ontsluiting van data (veel functionaliteit, data gestandaardiseerd). Niet alle data van Rijkswaterstaat passen in die internetsite. Data die daar (nog) niet beschikbaar te maken zijn, ontsluit Rijkswaterstaat op de site Waterinfo Extra (= deze site).

Verschil tussen MWTL- en projectmonitoring

Rijkswaterstaat heeft een landelijk monitoringprogramma waarmee de structurele informatiebehoefte van Rijkswaterstaat en het ministerie Infrastructuur en Waterstaat wordt vervuld. Dit meetnet is landsdekkend en meet morfologische, fysische, chemische en biologische kenmerken van de rijkswateren. Ook het meten van de zwemwaterkwaliteit en afval valt hieronder. Deze monitoring bestaat al lang en is redelijk constant in de tijd. We noemen het Monitoring van de Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL). Voor een beschrijving van dit meetnet zie tabblad Monitoring.

Naast het MWTL-monitoringprogramma hebben we nog een structureel  monitoringprogramma; de emissieregistratie. Hierin worden de emissies naar rijkswateren bepaald (zie emissies).

Naast de structurele monitoringprogramma's, die meerdere informatiebehoeftes dekken, hebben we ook incidentele monitoring bij Rijkswaterstaat. Dit gebeurt in projecten met een specifieke doelstelling (zie tabblad Projecten). Dit zijn monitoringprogramma’s die 1 tot 8 jaar lopen en daarna eindigen. We proberen ook de data van die projecten via deze site te ontsluiten (zie tabblad Download data).

Protocol archiveren RWS-projectdata

Rijkswaterstaat heeft een protocol geschreven om projectdata, waar Rijkswaterstaat eigenaar van is, na afloop van het project te archiveren en te ontsluiten via Waterinfo Extra. Dit protocol is bedoeld voor projectleiders bij Rijkswaterstaat en kennisinstellingen en adviesbureaus die voor Rijkswaterstaat projectdata verzamelen en/of beheren.

Watermanagementcentrum Lelystad - 2013
Caption

De verschillende bronnen

De data, die voortkomen uit de structurele montoringprogramma's en uit de projecten, beheert Rijkswaterstaat in diverse databases. Meestal beheert Rijkswaterstaat deze gegevens zelf, maar een aantal data worden in opdracht van Rijkswaterstaat door externe partijen beheerd. Zo staan de emissiedata bij het RIVM, de vogeldata bij SOVON en de visdata bij Wageningen Marine Research. Binnen Rijkswaterstaat hebben we ook verschillende databases. In het databestand DONAR  staan fysische (bijvoorbeeld waterstanden) en chemische data (bijvoorbeeld concentraties nutriënten). DONAR wordt op termijn vervangen door WADAR. In Aquadesk staan de data over algen en veel bodemdieren. Zo zijn er nog een aantal databases.

Wat merkt de gebruiker van onze data van deze verschillende databases? Die merkt dat de velden ('kolommen') van een dataset verschillen, al naar gelang de database waar de data uit komt. Ook de naamgeving binnen de velden van de verschillende datasets kan verschillen. Zo kan een locatie in de ene database anders heten dan in een andere database. Ook kan het gebruikte coördinatenstelsel per database verschillen. Inmiddels is Rijkswaterstaat bezig om zo veel mogelijk te uniformeren, maar dat is een complexe en tijdrovende klus.

Data uit DONAR hebben specifieke veldnamen. In Waterinfo Extra zijn deze velden anders genoemd, zodat duidelijker is wat wordt bedoeld. Voor een uitleg van de DONAR en Waterinfo Extra velden (xlsx, 16 kB) kun je een Excel-bestand downloaden.

Dataformats en standaarden

Om data makkelijk uit te wisselen heeft de watersector in Nederland afgesproken om een uniforme taal voor data te gebruiken; de Aquo-standaard. In deze standaard is vastgelegd welke termen en definities we hanteren en welke namen je mag gebruiken. Ook het datamodel is door IM-Metingen vastgelegd. Het Informatiehuis Water (IHW) beheert de Aquo-standaard. Voor vragen kunt u terecht bij de sercivedesk@ihw.nl of 088 – 797 1444.

Ook de Europese Unie (EU) verplicht Nederland om te zorgen dat gebruikers data beter kunnen vinden, gebruiken en interpreteren; INSPIRE. In het kader van INSPIRE realiseren de Europese lidstaten een digitaal netwerk voor het uitwisselen van gegevens over de leefomgeving. Binnen Nederland ondersteunt Geonovum  dataproviders van de overheid bij de invoering van INSPIRE in Nederland.

Aquo is een Nederlandse standaard, die gebruik maakt van de Nederlandse taal. Internationaal worden andere, verschillende standaarden gebruikt. Op de Noordzee heb je onder andere Seadatanet, ICES, OSPAR en WISE.

Rijkswaterstaat streeft ernaar om data in het Aquo-format beschikbaar te stellen, maar in de praktijk zijn we nog niet zo ver. Alleen de data die we via de site Waterinfo beschikbaar stellen voldoen momenteel altijd aan de Aquo-standaard. De andere data hebben het dataformat zoals ze zijn opgeslagen in de database (zie de verschillende bronnen).

Het Informatiehuis Marien (IHM) heeft samen met Noordzee stakeholders een Protocol Mariene Data opgesteld. Centraal staat het makkelijk beschikbaar stellen van mariene open data, gebruik makend van moderne technieken zoals viewers en INSPIRE services. Als vervolg op het open maken is een gemeenschappelijk taal (semantiek) zeer gewenst. De huidige versnippering van semantische standaarden maakt uitwisseling en vergelijk van data moeilijk.

In de INSPIRE marine pilot is geconstateerd dat de INSPIRE-techniek een goede aanjager is voor open data, maar dat een Europa-brede uniforme semantische standaard dringend gewenst is.

Caption

Webservices en portals

Op deze site kunt u data downloaden (zie tabblad Download data) en dan krijgt u de data in csv-formaat (die u bijvoorbeeld kunt openen in Excel). Vaak wordt zo'n site 'portal' genoemd, maar de definities van ‘portal’ verschillen nogal.

Een andere manier om data beschikbaar te stellen zijn webservices. Naast ‘portals’ biedt Rijkswaterstaat in veel gevallen dezelfde data via webservices aan. Webservices zijn interfaces die via protocollen benaderd kunnen worden. Deze zijn bedoeld voor de meer specialistische gebruikers, die kunnen programmeren. De data die u in Waterinfo kunt vinden zijn ook beschikbaar als webservice. Zie voor meer informatie deze pagina.

Op deze site wordt niet veel aandacht besteed aan webservices, maar een aantal webservices kunt u vinden onder:

Een portal en/of webservice is bedoeld voor specifieke doelgroepen. Je moet je realiseren dat dezelfde gegevens via meerdere websites opgevraagd kunnen worden. Dus dezelfde gegevens staan op meerdere plekken op het internet.

Achtergrondrapporten – Rijkswaterstaat Publicatie Platform (RPP)

Rapporten over de inwinning van gegevens, de analyse van deze gegevens en de toepassing in het waterbeleid en –beheer zijn veelal terug te vinden op de Rijkswaterstaat Publicatie Platform van Rijkswaterstaat.

U kunt hier zoeken in de titel, auteur en de beschrijving van de rapporten. Helaas kan alleen worden gezocht op hele woorden; als alleen een deel van het te zoeken woord wordt ingetypt krijgt u geen resultaten. Ook het gebruik van wildcards (bijvoorbeeld '*') werkt niet. De zoekvraag is ongevoelig voor hoofdletters. De zoekterm 'visziekte' geeft dus als resultaat 'Visziekte' en 'visziekte', maar niet ‘visziekten’ of ‘visziekte-onderzoek’.

Bij de beschrijving van de monitoringonderdelen (zie tabblad  Monitoring of projecten) geven we in de rechterkolom zoveel mogelijk links naar de gerelateerde rapporten, die op de RPP of eventuele andere sites staan.

Dataverkeer - Computerkabels - 2015
Caption

Handleiding Waterinfo en  viewers

Voor het ontsluiten van de waterdata heeft Rijkswaterstaat een drietal tools/applicaties die veel worden gebruikt. Ten eerste is dat Waterinfo; de applicatie om data volgens aquo-standaard te bekijken en te downloaden. Ten tweede de viewer, die bij Waterinfo Extra wordt gebruikt op het tabblad Download data om data te bekijken en te downloaden. Tot slot maakt Rijkswaterstaat gebruik van Geowebviewers om een aantal geografische data te bekijken. Hieronder vindt u de volgende handleidingen:

  1. Handleidingen Viewer Waterinfo Extra
  2. Handleiding Geowebviewer

Voorwaarden gebruik data

Copyright

Tenzij anders vermeld is op de inhoud van deze website de Creative Commons zero verklaring (CC0) van toepassing. Dit geldt ook voor de data die op deze site worden ontsloten op tabblad Download data. Dat houdt in dat iedere vorm van hergebruik van de data op deze site is toegestaan, tenzij bij of in een bepaald onderdeel (bijvoorbeeld een foto of een document) staat aangegeven dat op dat onderdeel een auteursrechtelijke uitzondering van toepassing is ('copyright' of teken van copyright).

Bij hergebruik van de data of in houd van deze website is naamsvermelding niet verplicht. Maar bij het citeren van de inhoud mag niet de indruk worden gewekt dat de rijksoverheid zonder meer de strekking van het afgeleide werk onderschrijft.

De volgende rechten worden door Creative Commons zero verklaring niet gewijzigd en blijven dus van kracht:

  • Octrooirechten en merkrechten.
  • De rechten van anderen, ofwel op onderdelen van deze website ofwel op de wijze waarop de website wordt gebruikt, zoals het portretrecht of privacyrecht.

Toegankelijkheid

Bij de realisatie van de website besteedt Waterinfo Extra veel aandacht aan gebruiksvriendelijkheid, toegankelijkheid, bouwkwaliteit en vindbaarheid. Het doel is alle informatie zo aan te bieden dat iedereen deze kan vinden, gebruiken en bekijken. Daarnaast streeft Waterinfo Extra naar een duurzaam hoge bouwkwaliteit, zodat beheer en doorontwikkeling gericht gebeurt en tegen beheersbare kosten.

1 van de instrumenten om toegankelijkheid en bouwkwaliteit te bereiken, is het Kwaliteitsmodel Webrichtlijnen. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op internationaal erkende afspraken over toegankelijkheid, bouwkwaliteit en duurzaamheid van websites.

Specificatie

Over het algemeen voldoet Waterinfo Extra aan de Webrichtlijnen versie 2 (WRv2). Maar door haar omvang, kan de site niet 100% aan de webrichtlijnen voldoen.

Oorzaak

Waterinfo Extra is een website met een ruim aanbod van documenten van vele projecten en organisaties. Daarom zijn er soms problemen en aandachtspunten.

Gevolg

Het kan dus gebeuren dat je als bezoeker, in een enkel geval, verminderde toegankelijkheid ervaart.

Alternatieven

Waterinfo Extra biedt geen alternatieven voor deze situatie, maar streeft naar een zo snel mogelijke oplossing. Via het contactformulier kunt u problemen, tips en opmerkingen melden.

Maatregelen

De ontwerp-, bouw-, beheer- en redactieprocessen zijn zo ingericht dat fouten binnen een redelijke tijd worden gesignaleerd. Vervolgens worden de gevonden problemen zo snel mogelijk verholpen.

Planning

Waterinfo Extra lost iedere situatie of fout zo snel als mogelijk op.

Disclaimer

Serviceniveau

Rijkswaterstaat maakt onderscheid in 'missiekritische' en 'niet-missiekritische' applicaties. Missiekritische applicaties worden gebruikt om de kerntaken van Rijkswaterstaat uit te voeren, zoals het beschermen tegen hoog water. Waterinfo is bedoeld om data van Rijkswaterstaat met de maatschappij te delen, maar is géén missiekritische applicatie. Het bijbehorende serviceniveau en kwaliteitsborging zijn daarom lager dan bij de missiekritische systemen.

De site Waterinfo Extra is relatief nieuw en dus in ontwikkeling. Waterinfo Extra zal regelmatig geactualiseerd worden. Daarbij wordt op Waterinfo  data, kennis en hulpmiddelen van Rijkswaterstaat ontsloten, die ontwikkeld zijn door een diversiteit aan partijen. Rijkswaterstaat spant zich in om de aangeboden data, informatie en teksten actueel en volledig te houden.

Aansprakelijkheid

Rijkswaterstaat als opdrachtgever en als beheerder aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor gevolgen van aannames of gevolgtrekkingen gebaseerd op data en teksten die via de site Waterinfo Extra worden ontsloten.

Mocht u fouten of onvolledigheden ontdekken, dan kunt u die aan Rijkswaterstaat doorgeven via het contactformulier.

Privacystatement en cookies

Privacy

Persoonsgegevens die via deze site worden verzameld, gebruikt het Waterinfo Extra alleen voor het doel waarmee u ze hebt achtergelaten. Dat heeft alleen betrekking op zaken waarbij je zelf contact opneemt via Contact. Daarmee voldoet Waterinfo Extra aan de privacywetgeving.

Waterinfo Extra maakt gebruik van Google Analytics

Om bezoekersaantallen en interesses van bezoekers te monitoren maakt Waterinfo Extra gebruik van Google Analytics. Er is met Google een bewerkersovereenkomst afgesloten waarbij is gekozen voor het maskeren van het laatste octet van het IP-adres. Het delen van gegevens is uitgezet en er wordt door Waterinfo Extra geen gebruik maakt van andere Google-diensten in combinatie met de cookies die Google Analytics gebruikt.

Cookies

Per 5 juni 2012 is, als onderdeel van de Telecomwet, de Cookiewet van kracht. Deze stelt eisen aan het gebruik van cookies door websites.

Cookies zijn kleine tekstbestandjes die op uw computer worden opgeslagen door een website die u bekijkt. Daarmee is uw computer te herkennen tijdens uw bezoek.

Waterinfo Extra  plaatst alleen functionele cookies, die nodig zijn voor het optimaal gebruik of het verbeteren van de site.


Suggesties of opmerkingen?

We zijn altijd benieuwd naar uw reacties, opmerkingen en aanvullingen op Waterinfo Extra. Deze kunt u doorgeven via dit contactformulier.

Waterinfo Extra op smartphone en tablet

Waterinfo Extra is ook op smartphones en tablets te benaderen. Door het kleine scherm werkt dit niet heel prettig. Waterinfo is wel goed te zien op smartphones en tablets.