Ankerkuil metingen Plastics in Waal en Duitse Rhein


Ankerkuilvisserij is een oude techniek om stroomafwaarts migrerende vissen te vangen. Door de grootte van het net en de duur van de meting, is een ankerkuil ook bijzonder goed geschikt voor het vangen van grotere en zeldzamer voorkomende stukken plastic. In de Waal en de (Duitse) Rhein wordt daarom ook plastic gevangen, in combinatie met trekvismonitoring.

Methode

Een vissersschip ligt voor anker in de stroming. Meestal aan één zijde van het schip hangt een groot net dat vastzit aan twee bomen (ronde houten of stalen balken). Eén boom laat men zakken tot vlak boven de rivierbodem, de andere boom ligt vlak onder het wateroppervlak. Het net zit er tussenin.

Afmetingen van het net kunnen wisselen per visserijbedrijf. Tot nu toe werkten we met een net van 8 meter en met 11 meter breedte. Het net wordt naar achteren toe smaller en eindigt in een zak of een fuik, waarin de vangst zich verzameld. Het net heeft een afnemende maaswijdte van ca 15 cm tot ca 0,5 cm. Het net is 50 tot 100 meter lang, omdat er veel water gelost moet worden. Het net hangt meestal minimaal 2 uur in het water en maximaal een hele nacht (16 uur). Als er veel organische stof en afval in het water zit, is een hele nacht meten niet mogelijk omdat het net zou dan verstopt kan raken en scheuren.

De dieptegemiddelde stroomsnelheid tijdens de metingen wordt meestal geschat aan de hand van modelberekeningen. In Nederland is dagelijks een stroomsnelheidsmeting aan het oppervlakte met een Ottmolen uitgevoerd (door Sportvisserij Nederland). Eens per jaar doet RWS een ADCP debietmeting door het gehele dwarsprofiel van de Rijn ter plekke van de ankerkuilen.

afvalbemonstering met ankerkuil bij Rees, Duitsland
Afvalbemonstering met ankerkuil bij Rees, Duitsland
afval afkomstig van bemonstering Rees
Afval afkomstig van bemonstering Rees

Meetopzet

Tussen 2018 en 2021 zijn in het kader van EU-project Groen Blauwe Rijnalliantie metingen naar plastic uitgevoerd op de Waal bij IJzendoorn en in de oevergeul Dreumel. Vanaf 2023 worden de metingen uitgevoerd in het kader van EU-project ‘De Rijn verbindt'. Hierbij worden metingen uitgevoerd op de Waal bij IJzendoorn, de oevergeulen Wamel en Ophemert en op de Duitse Niederhein bij Grieth en bij Rees.

Bij de metingen wordt samengewerkt met Sportvisserij Nederland en  (in het Duitse deel) de Rheinisher Fischereiverband.

overzicht metingen, Rapporten en data Ankerkuilbemonsteringen Plastics

jaar

rivier

locatie

verzameling afval van

Rapporten

Data

2018 t/m 2021

Waal

IJzendoorn en oevergeul Dreumel

gehele net

Oswald, 2020

Oswald et al, 2023

externe link

2023 voorjaar

Waal

IJzendoorn en oevergeul Dreumel

gehele net, net/fuik apart

Van Veenendaal, 2023

Niederrhein

Grieth (Kalkar) en Rees

alleen fuik

Van Veenendaal, 2023

2023 najaar

Waal

IJzendoorn en oevergeul Dreumel

gehele net, net/fuik apart

Savonije, 2023

2024 voorjaar

Waal

IJzendoorn en oevergeulen Dreumel en Ophemert

gehele net, net/fuik apart

Niederrhein

Rees

alleen fuik


Projectsoort
Onderzoek
Thema
Plastics
Stadium
In uitvoering
Gebruiksfunctie
Natuur
Financier
Europese Unie, Ministerie IenW/Rijkswaterstaat