Historische waterstanden Noordzeekanaal

Aanleg Noordzeekanaal

Om een betere verbinding van de havens van Amsterdam en de Noordzee mogelijk te maken, is het Noordzeekanaal aangelegd. In 1865 is gestart met de aanleg. Het kanaal is in 1876 officieel geopend door koning Willem III, maar was pas in 1883 echt af. De oorspronkelijke breedte was 27 meter en de diepte 8 meter.

De aanleg van het Noordzeekanaal bracht de volgende projecten met zich mee:

• Doorgraven van de duinen bij Holland op z’n Smalst (bij Velsen)
• Inpolderen van diverse gebieden
• Aanleg van schutsluizen in IJmuiden: de grootste mat 120x18x7,75 m (lxbxd)1, de twee kleinere 60x10x5 m.
• Aanleg van een dijk tussen Schellingwoude en Zeeburg (1872) met daarin de Oranjesluizen die de verbinding tussen het IJ en het Buiten-IJ vormden
• Aanleg van 9 zijkanalen die ervoor zorgden dat bestaande havens een verbinding hadden met het Noordzeekanaal
• Realiseren van waterafvoermogelijkheden vanuit de Hoogheemraadschappen Rijnland en Uitwaterende Sluizen
• Aanleg van diverse bruggen over het kanaal. Deze zijn later weer verwijderd.

In de loop der jaren is het kanaal meerdere malen verdiept en verbreed.

(bron: Noordzeekanaal in Cijfers)

Gevolgen voor de waterstand

Voor de aanleg van het Noordzeekanaal was het oude IJ een zijtak van de Zuiderzee. Er was dus getij van Amsterdam tot Velsen. Na de aanleg van het Noordzeekaal werd de waterstand vooral gereguleerd met de spuisluizen bij IJmuiden en waren de schommelingen tussen de minimale en maximale waterstanden verminderd. Toen het gemaal bij IJmuiden in 1975 in gebruik genomen werd, werden de schommelingen nog minder.

Locatie van de metingen

De metingen van de waterstand vonden plaats bij Buiksloot in het IJ bij Amsterdam. Buiksloot was een zelfstandige gemeente en dorp in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het is nu een wijk van de gemeente Amsterdam.

Historische kaart van de voormalige gemeente Buiksloot in 1868

Methodiek van meten

De beschikbare gegevens van de waterstanden beslaan de periode 1865 t/m 1999. Tot en met 31 mei 1866 zijn de hoogwaterstanden en laagwaterstanden overdag afgelezen, zoals destijds gebruikelijk bij meetpunten in het getijgebied. Nadien werden de waterstanden dagelijkse om 8 uur 's morgens ( 8:40 uur MET ) afgelezen, zoals ook gebruikelijk bij meetpunten op de rivieren.

Databeheer en ontsluiting

Rijkswaterstaat beheert deze historische gegevens in de database DONAR (de opvolger van DONAR is/wordt WADAR). Via Waterinfo Extra kunt u de data downloaden. U vindt de data onder 'projecten'.